CO2-voetafdruk verlagen met elektrisch voeren

Steeds vaker sturen zuivelbedrijven in hun duurzaamheidsprogramma’s op het verlagen van de CO₂-voetafdruk per liter melk. Dat kan op verschillende manieren. Eén ervan is het uitbannen van verbrandingsmotoren op het erf. De mogelijkheden om elektrisch te voeren nemen toe. Siloking is het verst en introduceerde recent een grote elektrische zelfrijdende voermengwagen.

Het Duitse Siloking introduceerde in 2017 de eTruck. Een elektrische variant binnen het zelfrijder-programma. De serie bestaat uit drie modellen met een laadvolume van 8, 10 of 14m³. Naar eigen zeggen de eerste elektrische zelfrijder ter wereld. In dit segment is het nog altijd de enige die een dergelijke machine aan kan bieden, ondanks dat concurrenten er hard aan werken.

Qua opbouw is de eTruck vergelijkbaar met de traditionele SelfLine. Achter de taps toelopende cabine ligt geen dieselmotor maar een traditionele loodzuuraccu van 80 volt en 465 Ah. Optioneel is dat 620 Ah. De elektromotor levert maximaal 18kW voor het rijden, waarvan 15 kW naar de enkele of dubbele mengvijzel gaat. Wat opvalt is dat een laadfrees ontbreekt. Die vind je wel op alle SelfLine-types. Het zelf laden zou een te grote aanslag op de accucapaciteit betekenen.

eTruck met li-ion accu

Melkveehouders die kiezen voor een zelfrijdende voermengwagen willen juist graag met één machine kunnen laden en voeren. Dat is mede een reden waarom de impact van de machine sinds zijn introductie beperkt is. Siloking-importeur Bromach uit Gorredijk heeft sinds dit najaar de eerste twee machines lopen bij klanten.

Bedrijfsleider Joost Minderhoud verwacht vooral veel van het nieuwe type; de ETruck 2012, die op de recent gehouden Agritechnica vakbeurs in Hannover is geïntroduceerd. Deze is uitgerust met een 96 volt lithium-ijzer-fosfaat-accu kortweg: een LFP-accu. Die is niet alleen krachtiger maar ook veiliger en efficiënter. Hoe zijn prestaties in de praktijk uitpakken is nog even afwachten, maar feit is dat dit type accu in veel meer voertuigen wordt toegepast. 

CO₂-reductie

 ‘De inhoud van de dubbele kuip bedraagt nu 12 tot 20m³, waar ook veel vraag naar is, weet Minderhoud. ‘Nog steeds kiest Siloking ervoor om geen laadfrees toe te passen. Dit zou teveel accucapaciteit kosten.’ Wie volledig zonder dieselmotor wil werken, is aangewezen op een elektrisch aangedreven shovel of verreiker. Ook daar is de ontwikkeling in volle gang. Zo introduceerde het Italiaanse Dieci op de Agritechnica een elektrisch aangedreven verreiker die uitkomst kan bieden.

Wat volgens Minderhoud steeds zwaarder weegt, is de CO₂-voetafdruk van een liter melk. ‘We verwachten daarom dat er meer interesse ontstaat naar het elektrificeren van processen op het melkveebedrijf, waaronder het voeren. Wat ook helpt is dat melkveehouders subsidie en fiscale voordelen kunnen krijgen wanneer ze investeren in dergelijke techniek. Voorlopig blijft dit ook belangrijk, om zo de meerprijs deels te kunnen compenseren.’ De eTruck met 14 kuubs inhoud kost ruim het dubbele van een getrokken voermengwagen, maar spaart een trekker en brandstofgebruik uit. 

Het sturen vraagt gewenning, maar heb je snel onder de knie

Trend naar zelfrijdend

De trend naar zelfrijdende voermengwagens is al langere tijd gaande. De eTruck-technologie lift daar op mee. Ook Renze Broekens, van het gelijknamige mechanisatiebedrijf met drie vestigingen in Friesland, ziet die trend onder zijn klanten.

‘Bedrijven met 250 melkkoeien of meer investeren steeds vaker in een zelfrijder’, weet hij. ‘Dat levert al een belangrijke dieselbesparing op; ten opzichte van een trekker met voermengwagen wordt het dieselverbruik meer dan gehalveerd. De bestaande elektrische modellen hadden voor dit type melkveebedrijf te weinig kuipinhoud. Met de nieuwe modellen verandert dat. De types tot 14 kuub zijn wel uitermate geschikt voor bedrijven tot 150 melkkoeien.’

Minderhoud verwacht dat de markttrend naar zelfrijders voorlopig aan blijft houden. ‘Bij een getrokken elektrische machine heb je nog altijd een trekker nodig. Daarom ziet Siloking er niets in. Een zelfrijder levert bovendien veel arbeidsgemak én is fluisterstil. Melkveebedrijven worden steeds groter, wat meespeelt in de behoefte naar zelfrijdende techniek. Boeren zijn vooraf vaak huiverig voor een zelfrijder, omdat het meer onderhoud zou vergen. In de praktijk is dat zeker niet het geval. Met de komst van elektrische componenten neemt de onderhoudsbehoefte zelfs alleen maar af.’

‘Voermengwagen opladen met stroom van eigen zonnepanelen’

Simone Hulter melkt in maatschap met haar ouders 100 koeien in De Krim (Ov.). Sinds een half jaar wordt er gevoerd met een zelfrijdende elektrische voermengwagen van Siloking, de eTruck 1408. ‘Daarvoor hadden we een trekker met een getrokken voermengwagen, maar die was echt versleten.’ Vader Jan en Simone – die beide het voerwerk verzorgen – waren al na een paar dagen gewend aan de machine. ‘Omdat hij vrij lang is en aan de achterzijde zwenkwielen heeft, vraagt het sturen gewenning, maar dat heb je snel onder de knie’, is de ervaring. ‘Wat direct beviel was de lage en brede instap en de overzichtelijke bediening. De verlichting is goed, er zitten meerdere camera’s op en de spiegels zijn verwarmd. Allemaal zaken die het werkgemak vergroten’, stelt Jan. Het accupakket wordt iedere drie dagen bijgeladen, waarvoor de machine dan een dag aan de later staat. ‘We hadden al een krachtstroompunt in de werkplaats en daar is de meegeleverde acculader geplaatst’, legt Simone uit. ‘Omdat we relatief veel kuilgras voeren, is de accuduur iets korter dan vooraf gedacht. Met meer mais in het rantsoen kun je waarschijnlijk wel vier dagen voeren. Stilvallen doet de machine niet. Hij houdt altijd stroom over om naar de lader te rijden.’ De 14 kuub dubbele kuip met twee verticale mengvijzels is eenvoudig te vullen. Simone: ‘We laden met een shovel en je kunt merkbaar snel laden omdat de machine laag gebouwd is.’ 

Minimaal geluid
Doorslaggevend voor de investering was de POP3-subsidie. ‘Dat maakt de investering aantrekkelijk, omdat de elektrische machine wel een meerprijs heeft’, zegt Simone eerlijk. ‘Voordelen zijn dat we de stroom van onze zonnepanelen beter kunnen benutten en een trekker uitsparen.’ Haar vader vult aan: ‘We zitten dicht tegen het dorp met ons bedrijf dus het minimale geluid is een bijkomend voordeel. Bij het mengen hoor je wel de elektromotor. De voertransportbandjes aan weerszijde worden hydraulisch aangedreven. Vanwege de elektrische aandrijving is de machine ongecompliceerd en vraagt hij weinig onderhoud. De accu gaat volgens Siloking minimaal 5 jaar mee. De loodzuuraccu is dan wel minder krachtig dan een lithium-accu, maar met € 5.000 zijn de vervangingskosten ook lager en hij kan gerepareerd worden, al zijn er tot op heden geen problemen geweest.’ De zuivelafnemer kijkt nu nog niet naar de CO₂-uitstoot per liter melk, maar er zijn wel initiatieven op dat vlak, weet Simone. ‘Wanneer we met een investering zoals deze daar aan kunnen bijdragen, is dat voor ons goed uitvoerbaar.’